Ένα μικρό αντίο στη Χρύσα

Ανάγνωση σε: 5 λεπτά

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Ένα κλωνάρι από θυμάρι στο ένα χέρι σου ριγεί, στην αγκαλιά σου το σκυλάκι, στο πλάι σου ο Δημήτρης. Η φωτιά είναι ένα κακό όνειρο, ένας εφιάλτης. Εύχομαι να μην την ένιωσες πολύ. Να έχασες γρήγορα τις αισθήσεις σου κι όταν συνήλθες θέλω να πιστεύω πως βρέθηκες σ’ έναν κήπο παραδεισένιο, σε τόπο χλοερό και φωτεινό.
Άσε εμάς να το θυμόμαστε το καλοκαίρι αυτό το πεθαμένο. Δεν θα ξαναϊδωθούμε πια ποτέ σ’ αυτή τη γη. Πικρή ευωδιά της εποχής, κλωνάρι του πεύκου καμένο.
Και να θυμάσαι πως εγώ στα θέατρα, στις σκηνές και στις πρεμιέρες πάντα θα σε περιμένω. Να μπαίνεις, να βγαίνεις, να γελάς, να παίζεις, να συγκλονίζεις. Το απαλό ξανθό μαλλί, το φωτεινό χαμόγελο, το βλέμμα το γαλάζιο, ο αέρας ο γλυκός, όλο ευγένεια, καλλιέργεια και καλοσύνη.

Αυτό που λένε αποχαιρετισμό, το νιώθω. Ό,τι κι αν είναι αυτό. Ένα πληγωμένο κάτι, ένα κενό που τίποτα δεν το καλύπτει και με τίποτα. Κάτι αόριστο και σκληρό, που δείχνει έναν ωραίο δεσμό -εσένα και τη ζωή, εσένα και την τέχνη- και τον παραμερίζει.

Θυσία έγινες, Χρύσα μας, όπως λέει και η φίλη σου η Γεωργία. Βορά στην ιστορική στιγμή… Αν υπάρχει τόπος αναψύξεως είναι για σένα… Και για τον καλό και ήρεμο και αλτρουιστή σύντροφό σου…

Πώς να δεχτούμε τη σκληρότητα της τύχης, το αμείλικτο της ζωής, της αδικίας τον ύμνο γύρω μας να σαλπίζει; Το κύμα του αποχαιρετισμού έρχεται στα μάτια μας υγρό, για τη Χρύσα, για τον Δημήτρη, για τους ανθρώπους, για τα παιδιά, τα ζώα, τα δέντρα, τα φυτά, τις αναμνήσεις. Για όλους και για όλα.

Το άρωμα που έχει φέρει η Χρύσα Σπηλιώτη στο θέατρο θα μείνει. Όπως λίγο από το άρωμα μένει πάντα στο χέρι αυτού που προσφέρει τα λουλούδια κι αυτού που τα παίρνει.

«…εν τόπω φωτεινώ, εν τόπω χλοερώ, εν τόπω αναψύξεως, ένθα απέδρα οδύνη, λύπη και στεναγμός. Παν αμάρτημα το παρ’ αυτού πραχθέν εν λόγω ή έργω ή διανοία, ως αγα­θός και φιλάνθρωπος Θεός, συγχώρησον ότι ουκ έστιν άνθρωπος, ος ζήσεται και ουχ αμαρτήσει, συ γαρ μόνος εκτός αμαρτίας υπάρχεις, η δικαιο­σύνη σου δικαιοσύνη εις τον αιώνα, και ο νόμος σου αλήθεια».

Η Χρύσα Σπηλιώτη ήταν ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης και θεατρική συγγραφέας.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, ενώ πέρασε κάποια χρόνια της παιδικής της ηλικίας στην Εύβοια καθώς ο πατέρας της εργάστηκε για ένα διάστημα εκεί. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και παρακολούθησε μαθήματα αυτοσχεδιασμού στη Γαλλία ενώ εργάστηκε για πολλά χρόνια ως ηθοποιός. Υπήρξε από τα βασικά στελέχη του «Ανοιχτού Θεάτρου» του Γιώργου Μιχαηλίδη, όπως και του «Θεάτρου της Άνοιξης».

Πρωτοεμφανίστηκε στην τηλεόραση το 1997 στην τηλεοπτική σειρά «Καρέ της ντάμας» του Mega. Από τότε είχε εμφανιστεί σε αρκετές τηλεοπτικές σειρές, κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις. Στο θέατρο είχε συνεργαστεί με γνωστούς σκηνοθέτες όπως οι Μίνως Βολανάκης, Γ. Σεβαστίκογλου κ.ά. αλλά και με διάφορα θέατρα όπως το «Θέατρο του Νότου», το «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας», το «Εθνικό Θέατρο» και την «Ελεύθερη Σκηνή».

Είχε διδάξει υποκριτική στη δραματική σχολή του Διομήδη Φωτιάδη και θεατρικό παιχνίδι σε νηπιαγωγεία και σε δημοτικά σχολεία της Αττικής. Είχε επίσης διατελέσει μέλος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας και του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου.

Επί τρία χρόνια παρουσίαζε το καθημερινό τηλεοπτικό νηπιαγωγείο της ΕΡΤ «Γύρω γύρω όλοι», γράφοντας παράλληλα τα κείμενα των εκπομπών.

Το παιδαγωγικό της έργο ήταν μεγάλο. Έγραψε και παρουσίασε στην ΕΡΤ, σε συνεργασία με την Αννέτα Παπαθανασίου και την Ολυμπία Μπασκλαβάνη, την παιδική σειρά «Φώτα παρακαλώ». Έγραψε και παρουσίασε την παιδική σειρά της ΕΡΤ «Μπουρμπουλήθρες», το παιδικό θεατρικό έργο «Στη Χώρα του Καρνάβαλου», παραμύθια για τη ραδιοφωνική σειρά του 2ου προγράμματος της ΕΡΤ «Και όνειρα γλυκά», τη ραδιοφωνική σειρά «Χίλιες νύχτες και ένας Νασρεντίν», που παρουσιαζόταν επί τρία χρόνια από την ελληνική ραδιοφωνία.

Ως σεναριογράφος, υπέγραψε το σενάριο της τηλεοπτικής σειράς «Την κατάλληλη στιγμή», το οποίο προβλήθηκε από την ΕΡΤ.

Από το 1997 ασχολήθηκε με τη συγγραφή θεατρικών κειμένων και παιδικών βιβλίων. Περισσότερα από δέκα έργα της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες ξένες γλώσσες ενώ έχουν ανεβεί σε θεατρικές σκηνές της Ελλάδας και του εξωτερικού (Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Κροατία, Ολλανδία), μεταξύ των οποίων τα «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;», «Σκοτσέζικο ντους», «Αγκά-σφι και φι», «Με διαφορά στήθους», «Φωτιά και νερό», «Ποιος κοιμάται απόψε;» και «Το μάτι της τίγρης».

Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δωδώνη, Καστανιώτης και Σοκόλης-Κουλεδάκης. Η συλλογή διηγημάτων της Χαμένο δίκιο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

Το «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;» έχει μεταφραστεί σε επτά γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά, κροατικά, ολλανδικά, πορτογαλικά) και στην Πολωνία εμπεριέχεται στην Επίτομη Ανθολογία Ελληνικών Έργων Z Parnasu I Olimpu. Το Φωτιά και νερό έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και έχει ανέβει στο θέατρο Tristan Bates Theatre της Αγγλίας.

Είχε σκηνοθετήσει το Ποιος κοιμάται απόψε; στο 104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης και το Αγκά-σφι και φι σε δύο διαφορετικές παραστάσεις (ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και Αθήνα Altera Pars).

Ήταν παντρεμένη με τον πρώην πρωταθλητή του Παναθηναϊκού στο μοντέρνο πένταθλο Δημήτρη Τουρναβίτη. Ήταν ένα από τα πολλά θύματα της μεγάλης πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2018, στο Μάτι Αττικής. Η σορός της ταυτοποιήθηκε στις 29 Ιουλίου 2018. Μερικές ημέρες νωρίτερα, είχε γίνει η ταυτοποίηση της σορού του συζύγου της.

Η τελευταία της ερμηνεία στο θέατρο ήταν στην παράσταση «Ο γιος μου Νικόλαος Μάντζαρος», σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου (θέατρο Vault), όπου ενσάρκωνε τη Ρεγγίνα Μάντζαρου, μητέρα του συνθέτη του εθνικού μας ύμνου.

Η κηδεία της Χρύσας και του συζύγου της θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 31 Ιουλίου 2018 στις 6 μ.μ. στο κοιμητήριο Χαλανδρίου (Λεωφόρος Αναπαύσεως και Τήνου, Πάτημα Χαλανδρίου. Τηλέφωνο 210-8042926). Σύμφωνα με τη συνάδελφό και καλή της φίλη, Αννέτα Παπαθανασίου, η οικογένεια ζητά να μην παρευρεθούν ΜΜΕ.
-Η βασική φωτογραφία είναι από το χρονολόγιο στο F/b του Αυγουστίνου Ρεμούνδου και η δεύτερη από το χρονολόγιο της Αμαλίας Μουτούση.

Ένα μικρό αντίο στη Χρύσα