Φως στο συναίσθημα των ζώων! Γορίλες θρηνούν για την απωλεια των νεκρων συντροφων της αγελης τους

Ανάγνωση σε: 4 λεπτά

Άγριοι γορίλες στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό παρουσιάζουν πρωτόγνωρες συμπεριφορές γύρω από νεκρά ζώα της αγέλης τους, σύμφωνα με νέα έρευνα

Οι συμπεριφορές υποδηλώνουν ότι αυτά τα πρωτεύοντα, όπως και οι άνθρωποι, θρηνούν κατά κάποιο τρόπο για τους νεκρούς τους.

«Οι άνθρωποι θεωρούνταν κάποτε οι μόνοι που είχαν αντίληψη της έννοιας του θανάτου, αλλά ένας αυξανόμενος αριθμός παρατηρήσεων ζώων και της συμπεριφοράς τους σε νεκρά μέλη της ομάδας τους δείχνει πως ο θρήνος ίσως να μην είναι αποκλειστικό μας προνόμιο», αναφέρει η συναρπαστική νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε σήμερα στο Peer.

Η έρευνα για τους γορίλες διεξήχθη από το Dian Fossey Gorilla Fund International της Ατλάντα, σε μια προσπάθεια να τεκμηριωθούν και να εντοπιστούν μοναδικές συμπεριφοριστικές αντιδράσεις που εκδηλώνουν οι γορίλες απέναντι σε κάποιο μέλος της ομάδας που πέθανε πρόσφατα.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Ντέιβις, το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα και το Ινστιτούτο Κονγκό για τη Διατήρηση της Φύσης, βοήθησαν επίσης στην έρευνα.

Η νέα μελέτη ανέλυσε τις συμπεριφορές σε τρεις διαφορετικές καταστάσεις.

Το πρώτο αφορούσε το θάνατο ενός 35χρονου αρσενικού κυρίαρχου γορίλα που ονομάζονταν Titus, στο εθνικό πάρκο Volcanoes στη Ρουάντα, ενώ το δεύτερο αφορούσε το θάνατο μιας 38χρονης κυρίαρχης θηλυκής , της Tuck, από το ίδιο είδος και το ίδιο  εθνικό πάρκο.   Η τρίτη περίπτωση στο Κονγκό, ωστόσο, αφορούσε το πτώμα γορίλα του Grauer (Gorilla b. Graueri), που ανακαλύφθηκε από μέλη μιας διαφορετικής κοινωνικής ομάδας, αν και από το ίδιο είδος.    Για τη μελέτη, οι ερευνητές τεκμηρίωσαν τις συμπεριφορές των γορίλων με παρατηρήσεις, φωτογραφίες και βίντεο. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι γορίλες είχαν πεθάνει μέσα σε λίγες ώρες από τις παρατηρήσεις.

Οι δύο πρώτες περιπτώσεις ζώων εκτιμάται πως πιθανή αιτία θανάτου ήταν η προχωρημένη ηλικία.  

Οι ερευνητές ήταν περίεργοι να δουν πώς θα ανταποκριθούν οι γορίλες ανάλογα με τις διαφορετικές κοινωνικές τους καταστάσεις.   Στις δύο πρώτες περιπτώσεις, οι ερευνητές ανέμεναν ότι οι γορίλες θα δείξουν κάποια προσοχή στα πτώματα, αλλά δεν ήταν απολύτως σίγουροι για την τρίτη περίπτωση με τον άγνωστο αρσενικό γορίλα έξω από την ομάδα.

Και στις τρεις περιπτώσεις, τα ζώα συνήθως κάθονται δίπλα στο πτώμα, παραμένουν κοντά ή έρχονται σε επαφή με το σώμα και εκδηλώνουν συμπεριφορές προς το σώμα, όπως το γλύψιμο, η απομάκρυνση των ψύλλων, το ξύσιμο και η περιποίηση.

Ορισμένοι γορίλες εκδήλωσαν επίσης συγκλονιστικές συμπεριφορές, όπως το να χτυπούν το στήθος τους, να σπάνε φυτά και να χτυπούν το πτώμα.  

Στην περίπτωση των δύο γορίλων, τα άτομα που είχαν στενή κοινωνική σχέση με τους νεκρούς πέρασαν τον περισσότερο χρόνο γύρω από το πτώμα, κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη.   Για παράδειγμα, ένας νεαρός αρσενικός που είχε έρθει κοντά με τον νεκρό παρέμεινε σε στενή επαφή με το σώμα για δύο ημέρες και κοιμόταν δίπλα του.

Οι αρσενικοί και οι θηλυκοί γορίλες όλων των ηλικιών και όλων των κοινωνικών στρωμάτων παρουσίασαν τέτοιες συμπεριφορές, αλλά οι επιστήμονες παρατήρησαν μια «αξιοσημείωτη απουσία» στα ενήλικων θηλυκών γύρω από το πτώμα του, εκτός της ομάδας, Grauber.  Σε όλες τις περιπτώσεις μόνο τα νεαρά αρσενικά παρουσίασαν πολεμική συμπεριφορά απέναντι στα πτώματα.

«Το πιο εντυπωσιακό ήταν οπωσδήποτε πόσο κοινές ήταν οι συμπεριφοριστικές απαντήσεις απέναντι σε πτώματα αναπόσπαστων μέλών της ομάδας και ένα πιθανώς άγνωστο ή ένα μη μέλος της ομάδας», εξηγούν οι επιστήμονες που βρίσκονται στο Κονγκό.

Παράλληλα προσθέτουν πως στην κοινωνία των γοριλών οι διαντιδράσεις ανάμεσα σε ομάδες ή ανάμεσα σε μια ομάδες και ένα μοναχικό μέλος – πιθανό ανταγωνιστή – συνήθως καταλήγουν στην αποφυγή ή την ένταση με ή χωρίς φυσική επαφή.

Σε όλες τις περιπτώσεις σχεδόν κάθε μέλος της ομάδας κάθισε ήσυχα γύρω από το πτώμα και πολλά μέλη μύρισαν, έγλειψαν, και περιποιήθηκαν το πτώμα.

Αυτές οι συμπεριφορές είναι αναμφισβήτητα εξεζητημένες και σύνθετες, αποτελεί όμως θρήνο;  Την πιθανότητα αυτή εξετάζουν στην έρευνά τους οι επιστήμονες.  Ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα θέματα που περικλείουν τον θάνατο των ζώων είναι αν αυτά θρηνούν την απώλεια ενός μέλους της οικογένειάς τους ή ένα μέλος της ομάδας με το οποίο είχαν συνάψει στενούς δεσμούς.

Για τους ανθρωποειδής πιθήκους, ειδικά τους μεγάλους πιθήκους, υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι θρηνούν.   Νευρώνες των χιμπατζήδων, παρόμοιοι με αυτούς των ανθρώπων, ενεργοποιούνται με συναισθήματα όπως αυτό του θρήνου.

Στην περίπτωση του θανάτου της Τuck ο ανήλικος γιος της επιχείρησε να θηλάσει από το πτώμα της, παρά το γεγονός ότι είχε απογαλακτιστεί.    Μαζί με άλλες, αυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν πως οι άνθρωποι δεν είναι τα μόνα όντα που έχουν την ικανότητα να θρηνούν.

Ωστόσο οι επιστήμονες παραδέχονται πως είναι δύσκολο να διακρίνουν τη συναισθηματική ζωή των γορίλων και είναι δελεαστικό να υποστηρίξουν πως στις δύο περιπτώσεις, τα ζώα που ήταν πιο κοντά στα πτώματα θρηνούσαν για τον χαμό ενός κοντινού συντρόφου.    «Δεν έχουμε τρόπο να ξέρουμε τι ακριβώς βιώνουν», υποστηρίζουν προσθέτοντας πως έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμα για το τρόπο που τα ζώα αντιλαμβάνονται τον κόσμο.

Σύμφωνα με τη μελέτη είναι αμφίβολο αν αυτές οι παρατηρήσεις μπορούν να γενικευτούν και σε όλα τα είδη γορίλων.  Η μελέτη ωστόσο επισημαίνει πως οι συμπεριφορά των ζώων γύρω από τα νεκρά μέλη μπορούν να συμβάλλουν στην διάδοση επικίνδυνων ασθενειών, όπως ο έμπολα, στον οποίο οι γορίλες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.

Πρόκειται για μια δυσάρεστη πιθανότητα που σίγουρα αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω.

 

Πηγη: lifo.gr- nationalgeographic.com